17/04/2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanun’un 79 uncu maddesi ile “Yurtdışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurtdışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki 08/05/1985 tarihli ve 3201 sayılı Kanun”un 1 inci, 2 nci, 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı maddesi değiştirilmiş ve bu Kanuna geçici 5 inci, 6 ncı ve geçici 7 nci madde eklenmiştir.
3201 sayılı Kanun ile “Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin 6/11/2008 tarihli Yönetmelik” de yapılan düzenlemeler çerçevesinde
Borçlanma kapsamındaki süreler, 18 yaşından sonra yurtdışında geçen sigortalılık süreleri, bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile ev kadını olarak geçen sürelerdir.
Borçlanma kapsamındaki sürelerde ve borçlanma talep tarihinde Türk vatandaşı olmak şarttır.
Borçlanılan sürelere istinaden aylık bağlanması için yapılacak başvuru tarihi itibariyle ya da aylık alma süresinde Türk vatandaşı olma şartı aranmamaktadır.
Yurtdışında geçen sürelerden tamamının borçlanılmasında bir zorunluluk yoktur.
Borçlanma başvurusunda bulunanların yurtdışında geçen ve borçlanmaya esas olacak sürelerini belgelendirme mecburiyetleri bulunmaktadır.
Borçlanma için başvuruda bulunulacak kuruluş, Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışma yoksa Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye’de çalışma varsa en son tabi olunan sosyal güvenlik kuruluşudur.
Kendilerine veya hak sahiplerine sosyal güvenlik sözleşmesi uygulanmak suretiyle kısmi aylık bağlanmış olanların borçlanma başvuruları ise aylığı bağlayan sosyal güvenlik kuruluşuna yapılmaktadır.
08/05/2008 tarihinden sonra yapılan ve yapılacak olan başvurularda, borçlanma miktarının tespitinde döviz esasından vazgeçilmiştir. Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 82 nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın % 32’si olarak belirlenmiştir.
01/01/2010-31/12/2010 tarihleri ile 01/01/2011- 30.06.2011 tarihleri arasında günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları ile bir gün için tahakkuk ettirilecek borçlanma tutarları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:
Borçlanma talep tarihi
Bir günlük prime esas kazancın
Bir günlük borçlanma bedelinin
Alt Sınırı (TL)
Üst Sınırı
Alt Sınırı
Üst Sınırı
01/01/2010- 30/06/2010
24.30
157.95
7,77
50,54
01/07/2010- 31/12/2010
25,35
164,77
8,11
52,72
01.01.2011-30.06.2011
26.95
172.57
8.50
55.22
Tahakkuk ettirilen borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenmesi şarttır.
Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler, Türkiye’de sigortalılık var ise en son sigortalılık statüsüne göre, Türkiye’de sigortalılık yoksa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi ( Bağ- Kur ) kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilmektedir.
Borçlanılan sürelere göre malullük, yaşlılık veya emekli aylığı bağlanabilmesi için
yurda kesin dönülmüş olması,
a. tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması,
b. 5510 sayılı Kanunla mülga kanunların yürürlükteki hükümlerine veya sosyal güvenlik kanunlarına göre aylığa hak kazanılmış olması,
c. Sosyal Güvenlik Kurumu’na yazılı başvuruda bulunulması,
şarttır.
“Kesin dönüş”; aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade etmektedir.
Borçlanılan sürelere istinaden aylık talebi başvurularında bizzat müracaat etme
şartı kaldırılmıştır. Gerekli belgeler, usulüne uygun doldurulup imzalandıktan sonra Sosyal
Güvenlik Kurumunun ilgili ünitesine doğrudan başvuru yoluyla verilebileceği gibi, yurtiçi
veya yurtdışından posta yolu ile de gönderilebilir.
Yurtdışından aylık talebi başvurusunda bulunacak olanlar için güncel tarihli hizmet belgesinin ibrazı istenmektedir.
Tahsis talep tarihinden önceki bir ay içinde düzenlenen hizmet belgeleri, güncel tarihli belge olarak kabul edilmektedir.
Yurda kesin dönüş yaptıktan sonra aylık talebinde bulunanların ibraz edecekleri hizmet
belgesinin ise güncel tarihli olmasında bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Yurtdışında sigortalılık veya ev kadını olarak geçen sürelerini borçlanarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanların, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların
aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilmektedir.
Borçlandıkları süreler dikkate alınarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananlardan
altı aydan daha uzun süre yurtdışında bulunmuş olanlar, yurtdışında çalışıp
çalışmadıklarını ve ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alıp
almadıklarını gösterir belgeleri, “ 3201 sayılı Kanuna Göre Aylık Alanlara Mahsus
Yoklama Belgesi” ile birlikte söz konusu altı aylık sürenin dolduğu tarihten sonra üç ay
içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermek zorundadırlar. Bu durumda olanlardan
istenilen belgeleri Sosyal Güvenlik Kurumuna vermediği tespit edilenlerin aylıkları,
bildirim yapılmaksızın söz konusu belgelerin intikaline kadar durdurulmaktadır.
Borçlandıkları süreler dikkate alınarak malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların aylık alma şartlarının devam edip etmediği hususu, Sosyal Güvenlik Kurumunca gerekli görülen zaman ve hallerde araştırılmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu, Kanuna göre malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananların altı aydan daha uzun süre ile yurt dışında bulunup bulunmadıklarının, her yıl Emniyet Genel Müdürlüğünden alınan kayıtlarla tespiti cihetine gitmektedir.
Aylığı kesilenlerden yurtdışında çalışması sona erenlerin veya yurtdışında ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlardan bu ödenek ve yardımları sona erenlerin, aylıklarının tekrar ödenmesi için yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini takip eden ay başından itibaren aylıkları tekrar ödenmeye başlanmaktadır.
Diğer taraftan, 3201 sayılı Kanun’un 6. maddesinin 1.fıkrası hükmüne göre yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan Türkiye’de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları kesilmekte ve bunlar hakkında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümleri uygulanmamaktaydı. Ancak, 19/6/2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 16/06/2010 tarihli ve 5997 sayılı Kanunla, 3201 sayılı Kanunun 6. maddesinin 1. fıkrası hükmü değiştirilmiş olup, bu değişiklik çerçevesinde yurtdışında geçen sigortalılık sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan 19/06/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türkiye’de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 5510 sayılı Kanunun sosyal güvenlik destek primine ilişkin hükümleri uygulanacaktır.
Bu konuda daha fazla bilgi edinmek isteyenlerin, her zaman Müşavirliğimize müracaat edebileceklerine işaretle keyfiyet vatandaşlarımızın bilgilerine sunulur.
10 Ocak 2011
T.C. VİYANA BÜYÜKELÇİLİĞİ
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK MÜŞAVİRLİĞİ
Hietzinger Hauptstr. 29, 1130 Wien
Tel: (043) 1 877 71 81
Faks: (043) 1 877 71 79
E-mail: Viyana@csgb.gov.tr

İlgili Dosyalar

fbi4op552iutn245c4kqiy45wqokza55wzz40x45mq3wms453201 SAYILI KANUN UYGULAMASI 2011